Kinh nghiệm chơi chứng khoán - 10 mẹo chơi chứng khoán cần phải biết

Bạn chưa có kinh nghiệm chơi chứng khoán? Bạn mới học đầu tư và đang tìm hiểu những kinh nghiệm chơi chứng khoán để cải thiện hiệu suất đầu tư của mình?

Để đầu tư chứng khoán hiệu quả, học lý thuyết là chưa đủ. Trader cần tích cực cập nhật tin tức thị trường liên tục và kết nối học hỏi thêm kinh nghiệm của những nhà đầu tư đi trước.

Với kinh nghiệm chơi chứng khoán của mình, tôi đã tổng kết lại 10 mẹo chơi chứng khoán mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng nên biết.

Đầu tư chứng khoán có thể phân thành 2 trường phái: 

◆ Đầu tư ngắn hạn áp dụng chiến lược mua bán trong ngày, xác định điểm mua bán dựa trên phân tích kỹ thuật.

◆ Đầu tư dài hạn áp dụng chiến lược mua và nắm giữ, lựa chọn cổ phiếu nắm giữ dựa trên phân tích cơ bản.

Với mỗi một trường phái đầu tư lại có chiến lược và cách tiếp cận đầu tư khác nhau. Với trường phái đầu tư ngắn hạn, bạn sẽ cần tìm hiểu các chiến lược giao dịch trong ngày như giao dịch theo tin kinh tế, phân tích kỹ thuật xác định điểm mua bán, chiến lược giao dịch phái sinh. Với trường phái đầu tư dài hạn, bạn sẽ cần tìm hiểu cách phân tích cơ bản để lựa chọn cổ phiếu tốt, hay chiến lược bình quân giá.

=>>> 7 chiến lược đầu tư chứng khoán bạn cần biết

Từ việc xác định rõ trường phái đầu tư, bạn sẽ biết mình nên sử dụng chiến lược giao dịch nào. Khi đã xác định được chiến lược đầu tư, hãy tuân thủ theo chiến lược đó một cách chặt chẽ, giảm thiểu việc đưa ra những quyết định mua bán sai lầm do ảnh hưởng tâm lý.

Xác định trường phái đầu tư chứng khoán của mình:

Đây là kinh nghiệm chơi chứng khoán mà mọi nhà đầu tư giàu kinh nghiệm đều khuyên bạn. Đa dạng hoá danh mục đầu tư cũng là câu thần chú mà nhà đầu tư vĩ đại Warren Buffett luôn tâm niệm theo. Đa dạng hóa giúp giảm thiểu sự mất mát quá lớn đối với tài sản của bạn khi rủi ro xảy ra.

Đa dạng hoá đầu tư có thể được hiểu là bạn mua nhiều cổ phiếu khác nhau, mua cổ phiếu của nhiều ngành nghề khác nhau, hay đa dạng hoá nhiều loại tài sản như chứng khoán, tiền điện tử, ngoại hối…

Ví dụ, các chỉ số chứng khoán (S&P 500, VN30,...) là một danh mục đa dạng hoá nhiều cổ phiếu khác nhau. Vì vậy, mỗi khi thị trường gấu ập tới bạn sẽ thấy các chỉ số này giảm giá ít hơn so với việc nắm giữ một cổ phiếu thông thường.

Warren Buffett khuyên những nhà đầu tư dài hạn rằng đầu tư chỉ số là cách đơn giản mà hiệu quả trong đầu tư chứng khoán dài hạn. Trong bối cảnh thị trường bò, đầu tư chỉ số có thể không tăng mạnh như nắm giữ 1 cổ phiếu riêng lẻ. Tuy nhiên, hình thức đầu tư dài hạn này cũng đã có tỷ suất sinh lời cao hơn rất nhiều so với việc mua trái phiếu hay gửi tiết kiệm ngân hàng.

Bạn muốn đa dạng hoá đầu tư nhiều loại tài sản như cổ phiếu, tiền điện tử, ngoại hối, hàng hóa chỉ với một sàn giao dịch duy nhất? Nhà môi giới Mitrade hỗ trợ nhà đầu tư Việt Nam giao dịch mọi loại tài sản chỉ với một ứng dụng điện thoại duy nhất. Mở một tài khoản chứng khoán duy nhất nhưng có thể tiếp cận tới mọi loại tài sản khác nhau. 

Đa dạng hoá đầu tư dễ dàng với một ứng dụng Mitrade duy nhất! 

Nếu bạn lựa chọn theo trường phái đầu tư dài hạn, thì việc lựa chọn cổ phiếu tốt để nắm giữ là rất quan trọng. Để lựa chọn cổ phiếu tốt bạn cần đọc báo cáo tài chính của công ty, đọc các chiến lược phát triển của công ty và nhận định tiềm năng thị trường cho sản phẩm của doanh nghiệp đó trong tương lai. 

Đặc điểm nhận dạng cổ phiếu tốt:

◆ Ít vay nợ, chỉ số về khả năng thanh toán (Tài sản ngắn hạn/ Nợ ngắn) nằm trong phạm vi an toàn là trên 1.5.

◆ Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận dường trong 5 năm trở lại đây (loại trừ những giai đoạn rủi ro chung của toàn nền kinh tế như COVID - 19).

◆ Các chỉ số về khả năng sinh lời (Biên lợi nhuận, ROE, ROA) tăng trưởng hàng năm

◆ Chi trả cổ tức đều đặn.

◆ Ban lãnh đạo ít khi thất hứa và chưa từng có hành vi lừa dối, lảng tránh hay che dấu các thông tin không tốt về hoạt động của công ty.

Các các công ty có ban lãnh đạo giỏi đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong sự thành công của công ty. Trên thực tế, top 10 công ty Việt Nam có cổ phiếu tăng mạnh nhất 10 năm qua như Vicostone, Vingroup, Vinamilk, Hòa Phát, Nhựa Bình Minh... đều là các công ty lớn, thị phần lớn và ban lãnh đạo được vinh danh trong nhiều năm liên tục.

Những công ty tốt thường không đem lại tỷ suất sinh lời cao khi thị trường tăng nóng, nhưng lại là tài sản phòng thủ tốt khi thị trường chứng khoán quay đầu giảm giá. Vì vậy, thêm vào danh mục một cổ phiếu tốt để nắm giữ dài hạn là một chiến lược chiến thắng mà các nhà đầu tư kinh nghiệm thường khuyên những người mới bước chân vào thị trường.

Hình: Top 10 công ty Việt Nam có giá trị chứng khoán tăng mạnh nhất trong 10 năm (từ 2009 đến 2019)

Theo thời gian, nhu cầu con người sẽ thay đổi và thị trường chứng khoán cũng sẽ biến đổi. Vì vậy, kể cả bạn là một nhà đầu tư dài hạn tính theo năm thì vẫn cần phải định kỳ kiểm tra hiệu suất của các cổ phiếu trong danh mục và điều chỉnh lại tỷ trọng sao cho phù hợp với xu thế của thị trường. 

Chẳng hạn, khi đại dịch COVID - 19 bùng phát, để hỗ trợ nền kinh tế NHNN đã nới lỏng tiền tệ, giảm lãi suất để thúc đẩy tiêu dùng. Việc vay tiền trở nên dễ dàng với lãi suất rẻ nên nhiều nhà đầu tư đã vay tiền để mua bất động sản khiến nhu cầu mua nhà tăng và là động lực thúc đẩy giá cổ phiếu ngành bất động sản tăng lên. Tuy nhiên, để hạn chế sự tăng nóng của giá nhà, đầu năm 2022 NHNN đã yêu cầu thắt chặt và hạn chế cho vay bất động sản. Sự thay đổi chính sách này khiến nhu cầu mua nhà giảm sút thì nhà đầu tư kỳ vọng doanh thu và lợi nhuận trong tương lai của công ty bất động sản sẽ giảm vì vậy giá cổ phiếu cũng quay đầu giảm. Vì vậy, để nâng cao hiệu suất đầu tư thì cần phải giảm bớt tỷ trọng của cổ phiếu bất động sản trong danh mục trong giai đoạn vừa qua. 

Hình: Cổ phiếu các công ty bất động sản trước và sau khi dịch COVID - 19 bùng phát

Một nhà đầu tư kinh nghiệm là người biết linh hoạt thay đổi tỷ trọng danh mục sao cho phù hợp với chính sách và xu hướng phát triển trong tương lai. Warren Buffett nổi tiếng là một nhà đầu tư nắm giữ dài hạn nhưng nếu bạn theo dõi danh mục đầu tư của quỹ Berkshire sẽ để ý thấy tỷ trọng của các cổ phiếu trong danh mục được thay đổi liên tục trong mỗi kỳ báo cáo. 

Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán hiệu quả không phải cứ nắm giữ thật lâu mà phải là biết nắm giữ với tỷ trọng phù hợp điều kiện thị trường.

Trường phái đầu tư ngắn hạn có rủi ro cao nên việc kiểm soát rủi ro là yếu tố then chốt để thành công. Các công cụ để kiểm soát rủi ro khi chơi chứng khoán là sử dụng lệnh Dừng mua (Buy Stop), Dừng bán (Sell stop) và  Dừng Giới hạn (Stop Limit) để bảo vệ tài sản, tránh bị lỗ nặng khi thị trường bất ngờ đảo chiều. 

Các công cụ kiểm soát rủi ro khi chơi chứng khoán:

◆ Lệnh dừng bán (Sell Stop): giúp bạn bán cổ phiếu khi đạt đến giá được thiết lập sẵn. Khi cổ phiếu đạt đến giá định sẵn, lệnh này sẽ bán cổ phiếu ra. 

◆ Lệnh dừng mua (Buy Stop): giúp bạn mua cổ phiếu ở mức giá định sẵn.

Một chiến thuật hiệu quả khi sử dụng hai lệnh này là thiết lập điểm dừng bán hoặc dừng mua nằm từ 10% đến 15% giá mở vị thế. Điều này giúp bạn có thể quản lý được rủi ro, nếu có thua lỗ vẫn trong khả năng chịu được.

=>>> Giới thiệu các loại lệnh trong giao dịch và cách đặt lệnh hiệu quả

Các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm sẽ dùng phân tích kỹ thuật (biểu đồ, mô hình, chỉ báo, tâm lý thị trường,...) để xác định thời điểm mua bán chứng khoán tối ưu nhất. 

Hai chỉ báo kỹ thuật phổ biến nhất để xác định điểm mua vào/ bán ra: 

◆ Chỉ báo sức mạnh tương đối (RSI): đo lường mức độ biến động của giá cổ phiếu. Nếu chỉ báo RSI < 30 nghĩa là cổ phiếu đang bị bán tháo, còn nếu RSI trên 70 thì cổ phiếu đang sắp đạt đỉnh giá. 

◆ Chỉ báo dao động ngẫu nhiên (Stochastic): đo lường sức mạnh của xu hướng giá được sử dụng để xác định tín hiệu đảo chiều. Nếu chỉ báo nằm trên 80 nghĩa là cổ phiếu đang bị quá mua, khả năng đạt đỉnh và chuẩn bị quay đầu giảm. Nếu chỉ bảo dưới 20 nghĩa là cổ phiếu đang bị quá bán và sẽ sớm đảo chiều tăng giá trở lại.

Nếu bạn học không thể vào những công cụ phân tích kỹ thuật này thì còn một cách xác định điểm mua vào bán ra đơn giản hơn là sử dụng các tín hiệu giao dịch được đưa ra bởi các nhà phân tích của Mitrade. Mitrade có bộ công cụ hỗ trợ chiến lược giao dịch trực quan, cập nhật liên tục dựa trên 2 chỉ báo này. 

Xác định điểm mua vào và bán ra một cách chính xác mà không cần phải giỏi phân tích kỹ thuật. Giao dịch ngay theo các chiến lược giao dịch trên Mitrade

Bắt đáy cổ phiếu sẽ giúp bạn tối đa hoá lợi nhuận. Để xác định đáy cổ phiếu ta cần áp dụng các chỉ báo kỹ thuật. 

Kinh nghiệm xác định đáy cổ phiếu dựa trên tín hiệu kỹ thuật:

◆ Khi giá cổ phiếu liên tục tạo đáy mới nhưng các chỉ báo động lượng RSI, Stochastic lại tăng. Điều này cho thấy động lực giảm đang yếu dần và là dấu hiệu giá sắp chạm đáy và quay đầu tăng.

◆ Khi giá bắt đầu tạo ra những mức đáy sau cao hơn đáy trước. Điều này cho thấy áp lực bán đã yếu dần và có thể giá cổ phiếu sắp bước vào đà tăng trở lại. 

◆ Khi xuất hiện khối lượng giao dịch lớn trong đà giảm giá. Đây là dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư đang quay trở lại bắt đáy.

Hình: Minh họa thị trường tạo đáy trong dài hạn

Nếu bắt đáy thành công, bạn có thể tạo ra sức sinh lời phi thường. Tuy nhiên, bắt dao đang rơi rất nguy hiểm, hãy chỉ bỏ ra một số vốn nhỏ để bắt đáy. Đừng mạo hiểm tất cả tài sản của bạn cho trò chơi bắt đáy may rủi này. 

Ngoài ra, bạn không nên bắt đáy cổ phiếu đầu cơ, cổ phiếu đang rẻ hơn mệnh giá vì những loại này khi tụt giá sẽ tụt rất sâu.

Không vay mượn tiền để đầu tư. Bạn chỉ nên đầu tư với số tiền dù có mất đi cũng không ảnh hưởng đến bản thân về lâu dài. 

Hiện nay tại Việt Nam, việc vay tiền để đầu tư rất mạo hiểm vì có rất nhiều công ty đen “giăng bẫy” bằng các Apps đầu tư với lãi suất lên đến 1000% mỗi tháng. Tốt hơn cả, ta nên đầu tư bằng tiền nhàn rỗi, tiền tiết kiệm đang có.

Bạn có thể sử dụng margin để gia tăng sức sinh lời khi đầu tư. Sử dụng margin giúp bạn khuyếch đại sức sinh lời. Giả sử, giao dịch cổ phiếu Alibaba trên Mitrade bạn có thể sử dụng đòn bẩy lên tới 1:20. Như vậy chỉ với $100 bạn có thể mua số lượng cổ phiếu Alibaba có giá trị lên tới $2,000. Trong trường hợp xấu nhất bạn cũng chỉ mất toàn bộ số vốn ban đầu là $100 mà không bị mắc nợ ai sau đó. Còn trong trường hợp thuận lợi, chỉ cần giá Alibaba tăng 1% bạn sẽ tạo được sức sinh lời lên tới 20%. 

=>>> Margin là gì? Hướng dẫn cách chơi margin hiệu quả

Một trong những kinh nghiệm đầu tư chứng khoán quý báu mà mình học được từ Warren Buffett chính là không bao giờ để mất tiền khi đầu tư chứng khoán. Để làm được điều này bạn cần không ngừng học hỏi, phân tích cổ phiếu, thực hành giao dịch để nắm vững từ lý thuyết đầu tư đến thực tế thị trường. 

Các hiệu quả nhất chính là tham gia giao dịch thử để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm. Bạn có thể bắt đầu luyện tập kỹ năng phân tích và giao dịch chứng khoán với tài khoản giao dịch demo của Mitrade. 

Đăng ký dùng thử tại đây và nhận ngay $50.000 trong tài khoản để luyện tập và tự tích lũy kinh nghiệm chơi chứng khoán cho bản thân.

Kinh nghiệm chơi chứng khoán để sinh lời là phải luôn giữ cho mình một tâm lý thật ổn định. Thị trường chứng khoán biến động mạnh, một vị thế đang lãi lớn cũng có thể chuyển thành lỗ chỉ trong 1-2 ngày sau. Vì vậy, giữ vững tâm lý, phân tích nguyên nhân đằng sau sự biến động để đưa ra quyết định nắm giữ hay cắt lỗ một cách chính xác nhất. Đừng vì tâm lý hoang mang, sợ hãi mà đưa ra quyết định cắt lỗ một cách chóng vánh. Bạn có thể sẽ hối hận vì hành động cảm tính này sau này.

Trên đây là một số kinh nghiệm và phương pháp học chơi chứng khoán. Học chơi chứng khoán đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn, kỷ luật, giữ được tâm lý ổn định. 

Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ tích lũy được thêm nhiều “chiến lược” để cùng Mitrade chơi chứng khoán thành công trên đường dài.