Bear market là gì? Bí kíp phòng vệ khi bị “gấu đánh”

Là một nhà đầu tư chứng khoán, bạn không thể không biết tới khái niệm "Bear market" - thị trường con gấu. Bear market là chu kỳ thị trường giảm giá, là một thị trường càng mua càng lỗ. Vậy phải làm thế nào để bảo vệ tài sản trong thị trường con gấu. 

Trước hết hãy tìm hiểu bear market là gì và sau đó chúng ta sẽ cùng thảo luận về các bí kíp phòng vệ khi bị “gấu đánh”.

Bear market - Thị trường con gấu là khái niệm để miêu tả chu kỳ giảm giá trong trung và dài hạn của thị trường chứng khoán (hay bất kỳ thị trường tài chính nào). Thông thường, một loại tài sản có tỷ suất sinh lời là lỗ hơn -20% thì được coi là đang ở trong một bear market. 

Bear market có diễn biến rất nhanh tuy nhiên lại để lại hậu quả nặng nề cho nhiều nhà đầu tư. 

Ví dụ, chỉ số VNINDEX mất 9 tháng để tăng 27% từ 1,200 điểm lên 1,500 điểm. Tuy nhiên, VNINDEX chỉ mất 4 tháng để quay về mốc 1,200 điểm và tạo ra mức lỗ 23%

Nếu chỉ nói chung chung thị trường con gấu là thị trường giảm giá thì có thể rất dễ nhầm lẫn với một giai đoạn thị trường giá điều chỉnh. Việc phân biệt rõ thị trường con gấu và đợt điều chỉnh ngắn hạn là rất quan trọng bởi vì mỗi loại hình thị trường sẽ có chiến lược đầu tư khác nhau. Các đợt điều chỉnh là những cơ hội để mua vào vì giá sau đó sẽ nhanh chóng tăng trở lại. Tuy nhiên, nếu thực tế nó là thị trường gấu thì việc mua vào sẽ càng dẫn đến lỗ nặng hơn.

Không nên nhầm lẫn thị trường giá xuống hoàn toàn với các đợt điều chỉnh ngắn hạn của thị trường tăng giá. Thực tế thị trường con gấu có những dấu hiệu riêng biệt để nhận biết. 

Đúc kết từ diễn biến của hai thị trường con gấu tiêu biểu năm 2000 (Bong bóng công nghệ) và 2008 (Khủng hoảng tài chính thế giới), các nhà kinh tế học đã đúc kết một số đặc điểm để nhận biết thị trường con gấu.

• 1. Ngân hàng nhà nước bắt đầu tăng lãi suất

  Tăng lãi suất là tín hiệu của chính sách thắt chặt tiền tệ. Đây là chính sách mà ngân hàng nhà nước sử dụng khi nền kinh tế tăng nóng, và giá của nhiều tài sản quá cao so với mức tiêu dùng thực tế.

  Kể từ cuối năm 2022, FED đã bắt đầu ám chỉ khả năng tăng lãi suất. Sau những thông tin đó, nhà đầu tư bắt đầu bán cổ phiếu vì những lo ngại lại phát gia tăng, bong bóng tài chính điều này đã dẫn tới giá cổ phiếu bắt đầu giảm kể từ đó. 

• 2. Giá của các cổ phiếu đầu cơ tăng trưởng mạnh mẽ hơn cổ phiếu cơ bản

  Việc giá cổ phiếu đầu cơ tăng giá mạnh mẽ cho thấy dòng tiền đổ vào thị trường là dòng tiền ngắn hạn và giá chứng khoán tăng do cầu kéo. Chỉ cần một yếu tố nhẹ tác động như hành động tăng lãi suất cũng có thể khiến dòng tiền này nhanh chóng rút ra khỏi thị trường khiến giá cổ phiếu quay đầu. Việc cổ phiếu đầu cơ tăng giá mạnh là dấu hiệu của bong bóng tài sản. 

• 3. EPS của các doanh nghiệp niêm yết đồng loạt giảm tăng trưởng

  Nếu đồng loạt các doanh nghiệp niêm yết đưa ra thông tin dự báo kết quả kinh doanh trong tương lai giảm là một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang đình trệ. Nếu theo lý thuyết kinh tế, giá cổ phiếu phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư về tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lại thì việc dự phóng kết quả kinh doanh trở nên xấu đi sẽ làm giá cổ phiếu giảm. 

• 4. Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, các doanh nghiệp cắt giảm nhân sự

  Để cải thiện tình trạng kinh doanh không hiệu quả, nhiều doanh nghiệp lựa chọn cắt giảm nhân sự. Vì vậy, khi một quốc gia báo cáo về tỷ lệ thất nghiệp gia tăng cho thấy triển vọng kinh tế đang xấu dần đi.
  

Để xác định chu kỳ hiện tại có phải bear market hay không phải đồng thời nhìn vào cả 4 tiêu chí trên. Nếu chỉ nhìn vào một tiêu chí thì chưa thể kết luận được chu kỳ của thị trường. Chẳng hạn, khi COVID - 19 bùng phát, các doanh nghiệp đều có dự phóng kết quả kinh doanh giảm sút, tỷ lệ thất nghiệp cũng gia tăng mạnh mẽ. Tuy nhiên, ngân hàng nhà nước lại thực hiện chính sách nới lọng tiền tệ khiến thị trường chứng khoán trở thành kênh đầu tư hấp dẫn trong bối cảnh tiền rẻ. Vì vậy, giai đoạn COVID - 19 thị trường không phải bear market.

Trong quá khứ thị trường chứng khoán đã tồn tại rất nhiều các giai đoạn thị trường gấu. Mỗi chu kỳ thị trường gấu có độ dài khác nhau cũng như có mức độ thiệt hại khác nhau. Hình dưới đây thống kê một số chu kỳ thị trường gấu trong quá khứ của S&P 500.

Có thể thấy trong lịch sử phát triển của thị trường chứng khoán, thị trường gấu xuất hiện rất thường xuyên. Gần như trong 1 năm đều tồn tại 1 giai đoạn chu kỳ giá cổ phiếu giảm hơn 20%. 

Thị trường gấu của S&P 500 kéo dài nhất lịch sử là trong 630 ngày vào năm 1973 với mức giảm giá lên tới -48.2%. Trung bình các thị trường gấu trong lịch sử của S&P 500 kéo dài trong 289 ngày với mức giảm giá là -35.62%. 

Đặc điểm của thị trường con gấu là thua lỗ. Tuy nhiên, vẫn có cách để nhà đầu tư phòng vệ cho danh mục tài sản của mình khi bị“gấu đánh”.

1. Cắt lỗ sớm, đem tiền gửi tiết kiệm

Đây là chiến lược đơn giản nhất và an toàn nhất. Chiến lược này yêu cầu bạn phải nhận biết được sớm khi thị trường con gấu bắt đầu. Nếu bạn nhận định xu hướng tiếp theo của thị trường chứng khoán là giảm giá thì bạn nên bán hết các khoản đầu tư vào thị trường chứng khoán (tiền điện tử) và đem tiền gửi tiết kiệm. Với việc toàn bộ thị trường chứng khoán giảm hơn -20% thì việc gửi tiết kiệm đem lại mức sinh lời 7% cũng đã đủ để bạn đánh bại bất kỳ quỹ đầu tư chứng khoán nào trong giai đoạn bear market.

2. Đầu tư vào hàng hoá

Vàng, kim loại quý, dầu thô và các loại hàng hoá nói chung thường có mối tương quan ngược chiều với diễn biến giá cổ phiếu. Khi nền kinh tế bất ổn, tiềm ẩn nguy cơ lạm phát, thị trường tài sản rủi ro bước vào giai đoạn bear market thì nhà đầu tư sẽ tìm tới những loại tài sản an toàn như kim loại quý và dầu thô. 

3. Giao dịch trong ngày (ngắn hạn)

Đặc điểm của thị trường con gấu là tồn tại những đợt hồi phục rất mạnh. Mặc dù xu hướng thị trường chung là giảm, tuy nhiên vẫn có nhà đầu tư không bỏ lỡ cơ hội bắt đáy. Nên thông thường sau 3 - 7 ngày giảm giá liên tục sẽ có 1 - 2 ngày hồi phục mạnh mẽ. Vì vậy, bear market là một cơ hội tốt để thực hiện các chiến lược giao dịch ngắn hạn. 

Đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, bạn có thể bắt đầu giải ngân sau khi thị trường đã có ít nhất 3 ngày liên tiếp giảm giá. Sau khi chỉ số VNINDEX liên tiếp giảm mất khoảng 20 - 40 điểm thì những ngày sau đó thường có một sự bật tăng khoảng 15 - 20 điểm. 

Lưu ý nên hạn chế sử dụng margin cho các giao dịch mua vào trong thị trường gấu. Do thị trường Việt Nam là T+3 nên chiến lược giao dịch ngắn hạn còn khá rủi ro đối với thị trường Việt Nam.

Đối với thị trường Mỹ thì bạn có thể mua vào ngay cuối ngày của những hôm có tin tức về công bố lạm phát hay thất nghiệp. Vì thường các nhà đầu tư sẽ phản ứng ngay lập tức trong ngày khiến giá cổ phiếu giảm mạnh. Tuy nhiên, chỉ ngay hôm sau 1 lượng lớn nhà đầu tư tham gia bắt đáy sẽ quay lại khiến giá ngay lập tức tăng mạnh. 

Ưu điểm của giao dịch trên thị trường Mỹ là T+0 nên bạn có thể bán cổ phiếu ngay lập tức khi giá tăng vào ngày hôm sau.

Biểu đồ giá S&P 500 trong giai đoạn 01/2022 - 07/2022

4. Bán khống

Cách duy nhất để sinh lời trên thị trường chứng khoán cơ sở là mua cổ phiếu. Tuy nhiên, trên thị trường chứng khoán phái sinh giao dịch hợp đồng tương lai, quyền chọn, CFD thì bạn có thể bán khống chứng khoán để sinh lời. 

Bán khống là việc bạn dự đoán giá cổ phiếu sẽ giảm và bạn vay cổ phiếu của nhà môi giới để bán ra lấy tiền mặt. Nếu trong tương lai giá giảm, bạn chỉ cần mua lại cổ phiếu ở mức giá thấp hơn để trả lại cho nhà môi giới. Như vậy, bạn đã tạo ra mức sinh lời bằng với mức chênh lệch giữa giá bán ra ban đầu và mua lại sau này. 

Bán khống là cách duy nhất để bạn giao dịch cổ phiếu mà vẫn tạo ra sức sinh lời dương trong thị trường con gấu.  

Trong thị trường con gấu, để tạo ra mức lợi nhuận tốt như trong thị trường bò thì cách duy nhất là bán khống. Thị trường chứng khoán cơ sơ không thể bán khống cổ phiếu tuy nhiên bạn có thể bán khống thông qua công cụ phái sinh CFD.  Dưới đây là 5 bước đơn giản để đầu tư sinh lời trong bear market với CFD:

• Bước 1: Tạo tài khoản giao dịch với nhà môi giới chứng khoán phái sinh

Bạn có thể tạo một tài khoản giao dịch CFD online chưa tới 5 phút với sàn giao dịch Mitrade. 

>>>Tài khoản demo: với 50,000 USD để bạn luyện tập giao dịch CFD

>>>Tài khoản thật: giao dịch hàng nghìn loại tài sản tài chính từ cổ phiếu, forex, chỉ số chứng khoán, hàng hoá và tiền điện tử. 

  Giao Dịch Ngay >

Windows/ App IOS/ Android 

• Bước 2: Nạp tiền giao dịch

Bạn có thể bắt đầu giao dịch CFD với chỉ từ 50 USD. 

Mitrade cung cấp đa dạng các hình thức nạp tiền gồm có Ví điện tử, Thẻ ATM và chuyển khoản ngân hàng. Tiền được nạp vào tài khoản giao dịch Mitrade tức thì, ngay sau khi bạn đã chuyền tiền thành công.

• Bước 3: Lựa chọn tài sản giao dịch

Mitrade cung cấp giao dịch CFD của hơn 300 loại cổ phiếu, tiền điện tử, ngoại hối, và hàng hoá. Mỗi một loại tài sản khác nhau thì có mức phí và giờ giao dịch khác nhau.

• Bước 4: Mở vị thế giao dịch

Với sản phẩm phái sinh CFD bạn có thể lựa chọn mua hoặc bán cổ phiếu. 

Nếu bạn dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng => Chọn MUA

Nếu bạn dự đoán giá cổ phiếu sẽ giảm => Chọn BÁN

Giả sử bạn nghĩ Bitcoin vẫn đang trong bear market nên quyết định chọn BÁN Bitcoin. Điều bạn cần làm tiếp theo là nhập số lượng lô muốn giao dịch, thiết lập mức giá chốt lời và dừng lỗ. Việc thiết lập hai chỉ tiêu này là rất quan trọng trong bear market vì nó sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro thua lỗ quá lớn khi thị trường biến động mạnh.

=>>> cách sử dụng lệnh chốt lời

Bước 5: Đóng vị thế giao dịch

Sau khi mở vị thế thành công bạn nên thường xuyên theo dõi thị trường để xác định thời điểm đóng vị thế giao dịch và chốt lời. Nếu bạn đã thiết lập mức chốt lời thì sàn giao dịch Mitrade sẽ tự động đóng vị thế khi giá BTC chạm tới mức giá bạn thiết lập.

Bạn muốn kiếm lợi nhuận với tiền điện tử?

Lướt sóng trên Mitrade là cách dễ nhất để làm điều này

  Giao Dịch Ngay >

Bear market là gì mà nó trở thành nỗi kinh hoàng của các nhà đầu tư chứng khoán? Hi vọng qua bài viết này, bạn đã biết nhận diện thị trường gấu, cũng như tự tin hơn khi đối diện với thị trường con gấu.

Khi bị thị trường gấu đánh, đừng lo sợ mà hãy áp dụng 4 cách trong bài viết này để phòng vệ cho tài sản của bạn. Đó là cắt lỗ sớm để gửi tiền tiết kiệm, đầu tư vào vàng hoặc hàng hoá, giao dịch trong ngày và bán khống cổ phiếu với CFD.

Thu lợi trong một thị trường giá xuống có vẻ mỉa mai và khó xảy ra, nhưng cơ hội vẫn tồn tại. Chỉ với 5 bước đơn giản để thực hiện bán khống CFD tài sản tài chính thì bạn vẫn có thể đầu tư sinh lời trong thị trường con gấu.