Speculation và Investment là gì? Đầu cơ và đầu tư cổ phiếu có mang lại lợi nhuận lớn trên thị trường chứng khoán?

Đầu cơ và Đầu tư là hai khái niệm riêng biệt. Chúng có những điểm giống và khác nhau. Nếu bạn có những thắc mắc xoay quanh vấn đề này, hãy cùng tôi tìm hiểu đầu cơ hay đầu tư là gì, và tại sao bạn nên hoặc không nên thực hiện các hoạt động này nhé.

●  Đầu cơ là gì?

Đầu cơ là việc mua một tài sản (hàng hóa, hàng hóa hoặc bất động sản) với hy vọng rằng nó sẽ trở nên có giá trị hơn trong tương lai gần. Trong tài chính, đầu cơ cũng là việc tham gia vào các giao dịch tài chính rủi ro nhằm cố gắng kiếm lợi từ những biến động ngắn hạn trong giá trị thị trường của một công cụ tài chính có thể giao dịch, thay vì cố gắng kiếm lợi nhuận từ các thuộc tính cơ bản được thể hiện trong công cụ như giá trị phát sinh, lợi tức đầu tư, hoặc cổ tức.

Nhiều nhà đầu cơ ít chú ý đến giá trị cơ bản của chứng khoán và thay vào đó tập trung hoàn toàn vào biến động giá. Đầu cơ về nguyên tắc có thể liên quan đến bất kỳ công cụ tài chính hoặc hàng hóa nào có thể giao dịch. Các nhà đầu cơ hay được thấy nhiều nhất là trên thị trường cổ phiếu, trái phiếu, hợp đồng tương lai hàng hóa, tiền tệ, nghệ thuật, đồ sưu tầm, bất động sản và các công cụ phái sinh.

Các nhà đầu cơ là một trong bốn nhân tố chính trong thị trường tài chính, cùng với các nhà đầu tư dạng phòng ngừa rủi ro là những người tham gia vào các giao dịch để bù đắp một số rủi ro đã tồn tại, các nhà kinh doanh chênh lệch giá tìm cách kiếm lợi nhuận trong trường hợp một công cụ nào đó được giao dịch ở các mức giá khác nhau tại các thị trường khác nhau, và các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận từ một đặc tính cơ bản của công cụ tài chính mà họ sở hữu lâu dài.

●   Đầu tư là gì?

Đầu tư có một ý nghĩa rất rộng. Đầu tư là bỏ tiền để bắt đầu hoặc mở rộng một dự án - hoặc để mua một tài sản hoặc cổ phần - nơi mà các khoản tiền đó được đưa vào hoạt động, với mục tiêu là tạo ra thu nhập và tăng giá trị theo thời gian. 

“Đầu tư" có thể chỉ bất kỳ cách nào được sử dụng để tạo thu nhập trong tương lai. Về mặt tài chính, điều này bao gồm việc mua trái phiếu, cổ phiếu hoặc bất động sản. Ngoài ra, một tòa nhà được xây dựng hoặc cơ sở khác được sử dụng để sản xuất hàng hóa cũng có thể được coi là một khoản đầu tư. Việc sản xuất hàng hóa cần thiết để sản xuất hàng hóa khác cũng có thể được coi là đầu tư.

Hành động với hy vọng tăng doanh thu trong tương lai cũng có thể được coi là một khoản đầu tư. Ví dụ, khi bạn chọn theo học một chương trình giáo dục cao cấp, mục tiêu thường là tăng cường kiến thức và cải thiện kỹ năng với hy vọng cuối cùng tạo ra thu nhập cao hơn. 

>>> Mở tài khoản tại Broker và bắt đầu giao dịch ngay

Có một sự khác biệt rất lớn giữa đầu tư và đầu cơ. Khi bạn đầu cơ, việc đó có nghĩa là bạn sẵn sàng chấp nhận rủi ro rất lớn đến từ sự không chắc chắn của khoản lợi nhuận có thể được tạo ra trong tương lai. Rủi ro còn đến từ giá trị của khoản lỗ mà bạn phải chịu trong trường hợp xấu nhất.

Dưới đây là một số đặc điểm giúp bạn nhận ra sự khác nhau giữa đầu cơ và đầu tư.

Để dễ nhớ hơn, tôi đã liệt kê chúng vào bảng tóm tắt dưới đây để bạn có thể tham khảo dễ dàng hơn: 

￭  Đầu tư liên quan đến việc mua một tài sản với hy vọng đảm bảo lợi nhuận từ số tiền gốc trong tương lai. Đầu cơ liên quan đến việc thực hiện một giao dịch tài chính rủi ro với mục đích kiếm lợi nhuận lớn từ một giao dịch.

￭  Đầu tư thường được thực hiện trong một thời gian dài thường là hơn một năm. Các trường hợp như bất động sản và bảo hiểm nhân thọ được quản lý trong thời gian từ 25-30 năm. Đầu cơ được thực hiện trong một khoảng thời gian rất ngắn thường là dưới 1 năm và thậm chí có thể là chỉ trong một sự kiện sắp diễn ra.

￭  Rủi ro đi kèm với đầu tư là tương đối thấp so với đầu cơ. Vì đầu tư được thực hiện phần lớn bởi tầng lớp trung lưu, họ sẽ dùng số tiền dư từ công sức lao động vất vả của họ và hy vọng kiếm được lợi nhuận ổn định. Họ sẵn sàng chuyển từ tiết kiệm sang đầu tư nếu khoản đầu tư mang lại lợi nhuận nhất định. Đầu cơ sẽ tập trung vào việc thu được lợi nhuận cao trong một khoảng thời gian tương đối ngắn và do đó rủi ro là rất cao.

￭  Một nhà đầu tư sẽ sử dụng vốn của chính họ để đầu tư trong khi các nhà đầu cơ sẽ sử dụng vốn vay và thu hút người vay với lợi nhuận hấp dẫn.

￭   Các nhà đầu tư thường sẽ tiếp cận thận trọng và bảo thủ trong khi xem xét đầu tư cùng với khẩu vị rủi ro mà họ có thể chấp nhận. Các nhà đầu cơ có niềm tin tương đối lạc quan hơn cùng với thái độ ít cẩn trọng hơn. Vì lợi nhuận quá hấp dẫn và cửa sổ cơ hội rất nhỏ, hành vi này rất dễ dàng để nhận thấy.

￭  Các nhà đầu tư kỳ vọng sẽ thu được lợi nhuận từ sự thay đổi giá trị của một tài sản trong khi các nhà đầu cơ tập trung vào việc kiếm lợi nhuận từ thay đổi giá giao dịch xảy ra do lực cung và cầu.

￭   Trong khi đưa ra quyết định, các nhà đầu tư sẽ tiến hành nghiên cứu sâu rộng và tập trung vào các yếu tố cơ bản của công ty như tình hình tài chính, phân tích tỷ lệ, v.v. trong khi các quyết định đầu cơ dựa trên biểu đồ kỹ thuật, động lực thị trường và ý kiến cá nhân.

￭   Các nhà đầu tư sẽ tập trung vào các công ty lớn của thị trường chứng khoán, quỹ tiết kiệm, v.v. còn các nhà đầu cơ sẽ tập trung vào các lĩnh vực như thị trường hàng hóa, giao dịch quyền chọn, v.v.

￭  Đầu tư không làm phát sinh các hình thức như giao dịch nội gián hoặc rò rỉ thông tin, những điều có thể thấy trong các hoạt động đầu cơ vì lợi nhuận thu được từ chúng là rất lớn.

￭  Mức độ kiên nhẫn và đánh đổi là tương đối lớn trong đầu tư, trong đầu cơ thì không mặc dù xác suất thua lỗ lớn hơn nhiều lần.

>>> Mở tài khoản tại Broker và bắt đầu giao dịch ngay

Tất cả các biến động của thị trường chứng khoán đều dựa trên hàng triệu giao dịch xảy ra giữa người mua và người bán mỗi ngày. Mỗi người mua và người bán này có những lý do khác nhau cho hoạt động của họ, nhưng phần nào đều dựa trên đầu cơ. 

Trên thị trường chứng khoán, đầu cơ là việc dự đoán về sự biến động giá trong tương lai của một cổ phiếu dựa trên niềm tin rằng thị trường đã định giá cổ phiếu đó không chính xác. Các giao dịch đầu cơ thường liên quan đến các công ty có mức rủi ro cao đi kèm lợi nhuận cao.

Điều này có nghĩa là có rất nhiều rủi ro trong đầu tư, đến mức người ta có thể mất một khoản tiền đáng kể, nhưng nếu giao dịch diễn ra tốt đẹp, nó có thể tăng giá nhanh chóng và kiếm được rất nhiều tiền trong thời gian ngắn.

Một hình thức đầu cơ phổ biến ngày nay là sử dụng hợp đồng chênh lệch(CFD). Cách đầu cơ này có lợi ích là nhà đầu cơ không cần phải giữ các tài sản mà họ dự đoán sắp có biến động giá (gọi là tài sản cơ sở). Điều họ cần làm là tạo ra một thỏa thuận mua bán với một nhà đầu tư có suy đoán ngược lại với họ về xu hướng giá của tài sản, hoặc với một bên môi giới. Tới thời điểm thỏa thuận thì việc thu về lợi nhuận hay thua lỗ sẽ được tính toán xác định.

CFD cung cấp cơ hội giao dịch theo hai chiều hướng thị trường và kiếm lời.

CFD là một loại phái sinh tài chính dựa trên đòn bẩy. Nó là một công cụ đầu cơ có tính rủi ro cao, yêu cầu nhà đầu tư phải hiểu rõ tính chất và mức độ rủi ro mà bản thân có thể chấp nhận. Cùng lúc đó, CFD lại giúp nhà đầu tư tiếp cận mọi loại tài sản và thị trường.

Đầu tư tiền điện tử,  Forex, hàng hóa, chỉ số thông qua CFD

Mitrade là một nhà môi giới được quy định bởi asic và đã đón nhận nhiều giải  thưởng, chuyên tập trung vào giao dịch các công cụ tài chính   trực tuyến và các dịch vụ về hợp đồng chênh lệch (cfd) . bạn có thể thực hiện giao dịch đòn bẩy  lên tới  1:200 trong các thị trường tài chính toàn cầu, thông qua các sản phẩm hợp đồng chênh lệch của mitrade.         

Tài Khoản Demo Miễn Phí trên mitrade cho phép bạn thực hành giao dịch với usd50.000 tiền ảo không rủi ro để làm quen với nền tảng giao dịch và cách chơi.

Nếu để ý, bạn sẽ thấy rất nhiều nhà đầu tư đang đặt tiền của họ vào các tài sản sau:

    ￭ Tài khoản tiết kiệm: là một trong những loại đầu tư an toàn nhất. Nếu bạn đầu tư vào tài khoản tiết kiệm, tiền của bạn gần như chắc chắn được an toàn và bạn biết khoản lãi suất bạn sẽ kiếm được. Hầu hết các tài khoản tiết kiệm được đảm bảo bởi các chính phủ lên đến một mức nhất định.

    ￭Trái phiếu chính phủ phát hành ở các nước phát triển cũng rất an toàn. Một chính phủ có thể in tiền để trả lại khoản tiền gốc. Điều này có thể làm suy yếu tiền tệ nhưng bù lại nó rất an toàn.

    ￭ Các cổ phiếu bluechip (các công ty lớn) có một số rủi ro nhưng thường được coi là an toàn và có thu nhập dự đoán được. Các công ty bluechip rất khó phá sản, mặc dù giá trị của chúng cũng có thể giảm trong một năm bất kỳ nào đó. Một danh mục đầu tư với các cổ phiếu bluechip thì sẽ ít có khả năng mất giá trong khoảng thời gian 5 đến 10 năm.

    ￭  Cổ phiếu giá trị được coi là có mức giảm hạn chế. Nếu một cổ phiếu đang giao dịch dưới giá trị nội tại của nó, trường hợp xấu nhất là nhà đầu tư sẽ chỉ được hưởng giá trị thanh lý của công ty. Nhà đầu tư giá trị tìm cách hạn chế sự mất giá trước, sau đó mới là kiếm lợi nhuận.

    ￭ Cổ phiếu có tỷ lệ P/E thấp không phải lúc nào cũng là cổ phiếu giá trị. Một trong những huyền thoại về đầu tư phổ biến nhất là cổ phiếu có P/E thấp chính là một khoản đầu tư tốt. Trong khi một số cổ phiếu có tỷ lệ thấp là tốt thì nhiều cổ phiếu rẻ là vì lý do nhất định. Tương tự như vậy, một số cổ phiếu hoạt động tốt nhất lại có tỷ lệ P/E cao. Mặc dù sự mất giá của cổ phiếu giá trị là hạn chế, các nhà đầu tư sẽ chỉ kiếm được lợi nhuận nếu triển vọng của công ty cải thiện và thị trường nhận ra điều đó.

    ￭  Đầu tư thụ động và đầu tư quỹ ETF (quỹ chỉ số) thường được coi là đầu tư hơn là đầu cơ. Quỹ ETF theo vốn hóa thị trường có trọng số sẽ luôn chứa các cổ phiếu có giá trị nhất trên mỗi thị trường. Xác suất mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư khi sở hữu những cổ phiếu tốt nhất trong thời gian dài là cao. Tuy nhiên các quỹ ETF tích cực giao dịch lại mang tính chất đầu cơ.

    ￭  Quỹ hưu trí, quỹ cân bằng và quỹ niên kim là những kênh đầu tư tương đối an toàn. Hầu hết các sản phẩm tiết kiệm dài hạn này đều được quản lý chặt chẽ để đảm bảo rằng vốn không được đầu tư vào các công cụ đầu cơ.

    ￭  Các quỹ tương hỗ phần lớn được coi là đầu tư. Tuy nhiên, một số quỹ có tính đầu cơ cao tùy thuộc vào chiến lược mà họ tuân theo hoặc công cụ họ đầu tư. Tích cực chuyển tiền vào và ra khỏi các quỹ tương hỗ cũng chính là đầu cơ.

    ￭  Các quỹ đầu tư tư nhân đầu tư vào các công ty tư nhân với các mô hình kinh doanh đã được chứng minh. Trên thực tế, các quỹ đầu tư tư nhân thường đầu tư vào các công ty khi giai đoạn đầu cơ của họ đã kết thúc. Họ chấp nhận lợi nhuận thấp hơn nhưng có tỷ lệ thành công cao hơn các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Vậy còn các nhà đầu cơ thì sao? Bạn có thắc mắc họ đang làm như thế nào để có được lợi nhuận cao hơn nhiều lần? Không hiếm các hình thức đầu cơ đang xuất hiện xung quanh bạn hàng ngày:

    ￭  Các công cụ phái sinh, bao gồm các tùy chọn, hợp đồng tương lai và CFD, thường được sử dụng để đầu cơ. Việc áp dụng giao dịch ký quỹ cho bất kỳ công cụ tài chính nào cũng chính là đầu cơ. Ngay cả khi tài sản cơ bản có thể được coi là một khoản đầu tư, việc sử dụng đòn bẩy thường sẽ tạo ra một khoản đầu cơ phái sinh.

    ￭  Bán khống thường là đầu cơ, trừ khi nó là một phần của chiến lược phòng ngừa rủi ro. Khi bạn bán khống một cổ phiếu, bạn không bao giờ có thể chắc chắn giá sẽ giảm. Khi có quá nhiều người ở vị thế bán, tình trạng quá bán thường xảy ra, khiến các nhà đầu tư lại phải mua lại cổ phiếu của họ với giá cao hơn.

    ￭  Đầu tư khởi nghiệp nói chung là mang tính đầu cơ rất cao. Các công ty khởi nghiệp có ít hoặc không có doanh thu và không có hồ sơ theo dõi. Cho đến khi mô hình kinh doanh của họ được chứng minh thì mới có sự chắc chắn về lợi nhuận.

    ￭  Các quỹ ETF đầu tư vào các ngành công nghiệp mới thường mang tính đầu cơ. Các ví dụ gần đây là các quỹ đầu tư vào cổ phiếu cần sa, tiền điện tử và công nghệ blockchain. Trong một số thời điểm, các quỹ này có thể đủ điều kiện được coi là đầu tư, nhưng cho đến khi các công ty có lợi nhuận thì họ vẫn là đầu cơ.

    ￭  Cổ phiếu khai thác là cổ phiếu của những công ty tìm kiếm, khai thác các nguồn năng lượng hay khoáng sản mới. Những công ty này có thể có lợi nhuận rất cao nếu họ tìm thấy mỏ dự trữ mới. Tuy nhiên, không có gì chắc chắn rằng họ sẽ “làm ra vàng” hoặc mỏ dự trữ mà họ tìm thấy sẽ đủ bù lại cho chi phí thăm dò.

    ￭  Cổ phiếu công nghệ sinh học chủ yếu là đầu cơ. Các công ty này chỉ kiếm được lợi nhuận nếu các loại thuốc họ phát triển tạo ra nó vượt qua được các thử nghiệm lâm sàng và được phê duyệt theo quy định. Cho đến khi điều đó xảy ra thì mức độ chắc chắn không hề cao.

    ￭  Một số giao dịch đầu tư mang tính đầu cơ ví dụ như mua lại một công ty khi dự đoán rằng nó sẽ bị sáp nhập. Hoặc đặt cược vào sự hồi phục của một công ty mất khả năng thanh toán. Đầu tư dựa trên dự đoán về thay đổi của quy định pháp luật, hoặc hoạt động của ngân hàng trung ương cũng là đầu cơ.

Mọi nhà đầu tư chuyên nghiệp đều hiểu rằng đôi khi đầu cơ là cần thiết để tăng lợi nhuận của danh mục đầu tư. Tuy nhiên, khi tỷ lệ đầu cơ trong danh mục tăng lên, sự biến động và bất ổn của lợi nhuận cũng tăng. 

Một số công cụ, tài sản và quỹ có thể bao gồm cả các khoản đầu tư và đầu cơ. Biết cách phân biệt giữa hai loại này sẽ giúp bạn quyết định tỷ lệ danh mục đầu tư hợp lý dành cho mỗi loại.

>>> Mở tài khoản tại Broker và bắt đầu giao dịch ngay

Bạn đã biết rằng rủi ro luôn đi kèm lợi nhuận. Liệu có cách nào để theo dõi, tính toán rủi ro hay không? Trên thị trường tài chính, rủi ro được hiểu thông qua mức biến động về lợi nhuận của tài sản, hay chứng khoán.

► Độ lệch chuẩn của tỷ lệ lợi nhuận

Độ lệch chuẩn, hay sigma (đọc là xích-ma), là một công cụ thống kê xác suất để tính mức độ biến động của cổ phiếu. Cụ thể, nó đo lường sự biến động của cổ phiếu so với lợi nhuận trung bình của nó trong một khoảng thời gian.

Để đưa ra mức giá giao dịch, các nhà đầu tư đã tạo ra công thức sử dụng độ lệch chuẩn và mức kỳ vọng về lợi nhuận. Độ lệch chuẩn hay rủi ro càng cao thì tương ứng với kỳ vọng về lợi nhuận càng cao.

Mỗi cổ phiếu có một sigma khác nhau trong một khoảng thời gian cụ thể và do đó, kỳ vọng của bạn với tư cách là một nhà đầu tư sẽ phản ánh những khác biệt này. Một sigma cao bất thường, chẳng hạn như sigma cho nhiều loại tiền điện tử, có thể báo hiệu liệu một tài sản thuộc loại đầu tư hay đầu cơ.

Trong các giai đoạn thị trường biến động lớn vì các vấn đề xã hội như chiến tranh, thảm họa thiên nhiên, mọi loại tài sản đều chịu mức rủi ro cao hơn. Vì thế đây cũng là những giai đoạn mà nhà đầu tư với chiến lược vững chắc và tâm lý ổn định có thể đạt được lợi nhuận lớn hơn hẳn.

► Xác định mức độ rủi ro và mục tiêu đầu tư

Hãy học cách đầu tư chuyên nghiệp, luôn biết mức độ rủi ro mà bạn có thể chấp nhận đi kèm với mục tiêu lợi nhuận mà bạn mong muốn. Đây là nguyên tắc mà tất cả các nhà đầu tư tỷ phú đều khuyên bạn.

Xác định mức độ rủi ro liên quan nhiều đến việc nắm rõ khả năng tài chính của bạn, sự đa dạng trong nguồn thu nhập và khả năng quản lý danh mục. Cho dù bạn có nhiều tiền để có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư nhưng nếu không có đủ thời gian và kiến thức để quản lý, bạn sẽ chỉ làm tăng rủi ro mất tiền của mình. Ngược lại, đa dạng hóa ở mức vừa phải lại giúp bạn giảm rủi ro “bỏ trứng vào một rổ”. 

► Không có rủi ro thì không có lợi nhuận

Đó là một nguyên tắc đã được chứng minh qua cả trăm năm lịch sử của đầu tư. Tiết kiệm là một mục tiêu quan trọng, nhưng cũng nên tìm cách tăng tài sản của bạn. Khoản lãi từ tài khoản tiết kiệm không thể bảo vệ bạn khỏi lạm phát, vì thế mà bạn cần đến đầu tư và đầu cơ.

Ngay cả trong thời gian ngày càng biến động với nhiều loại tài sản, nhà đầu tư vẫn có thể tìm kiếm lợi nhuận. Cách để có thể tận dụng sự hỗn loạn của thị trường là thông qua quản lý tài khoản một cách tích cực, thay vì chỉ thụ động dựa vào các quỹ chỉ số thị trường.

Tôi tin rằng các nhà đầu tư thông thái sẽ đưa ra quyết định đầu tư tốt hơn và đó là lý do tại sao một trong những hoạt động cốt lõi của tôi là tập trung vào giáo dục. 

Tôi khuyến khích bạn luôn cập nhật những động thái mới nhất của thị trường bằng cách đọc bản tóm tắt hàng tuần về vàng, cổ phiếu trong nước, tài nguyên thiên nhiên, chính trị... và nhiều hơn thế nữa.

Dù bạn chọn đầu tư hay đầu cơ thì việc bạn có đủ kiến thức và thông tin chính là chìa khóa dẫn đến thành công một cách bền vững nhất.